De pepernoot behoort tot de Nederlandse tradities. Nergens anders ter wereld worden pepernoten gemaakt of gegeten. We eten er gemiddeld zo’n slordige 3,5 miljard per jaar. Kruidnoten, peperbollen en pepernoten worden vaak door elkaar gehaald. Volgens de bakkers heten de speculaasbolletjes kruidnoten; de brokken van taaitaai heten pepernoten en peperbollen worden gemaakt met roggebloem en anijs. Al vanaf de 16e eeuw bakten monniken kleine brokjes koek met peper en andere kruiden. Die brokjes leken op de pepernoten van nu en ze waren destijds peperduur. Alleen welgestelden konden ze daarom kopen. Rond de 17e eeuw, toen de specerijen een stuk goedkoper werden en voor iedereen bereikbaar, ontstond de pepernoot die wij nu kennen. Sjako Boer, bakker te Kloetinge en goed voor in totaal vijf zaken verspreid over Zeeland, begint al in oktober met het bakken van de pepernoten. Kruidnoten in dit geval. “Onze eigen kruidnoten bevatten veel minder suiker dan de kruidnoten uit de fabriek. Daarnaast gebruiken we Zeeuws tarwemeel en echte roomboter. Je proeft het verschil”. Sjako Boer is de derde generatie die in het al 86 jaar oude bakkersbedrijf werkt. Zijn zoon Sjoerd staat inmiddels te trappelen om hem op te volgen. De bakkerij van Boer staat erom bekend dat ze zoveel mogelijk werken met Zeeuwse producten. Zo bakt hij ook een spelt-versie van de kruidnoten met Zeeuws speltmeel. Speciaal voor mensen met een glutenvrij dieet. Strooien Het strooien van pepernoten is gebaseerd op een soort van vruchtbaarheidsritueel en verwijst naar de boer die zijn land inzaait. Het snoepgoed werd in vroeger tijden gestrooid met de hoop op een goede oogst. Ondanks dat de kerk dit later afkeurde bleef het strooien van pepernoten populair. Er is nog een andere lezing. De goede Sint strooide pepernoten samen met geld bij arme kinderen. Hij hielp zo, volgens de overlevering, drie zusjes die met dit geld hun bruidsschat konden betalen en op deze manier niet de prostitutie in hoefden. Naast de kruidnoten maakt Sjako Boer peperbollen. “Deze peperbollen worden gemaakt naar een origineel, geheim recept van mijn opa. Ze zijn ontbijtkoek-achtig (denk aan taaitaai) en bevatten naast roggebloem ook anijs. ‘Volgens mij worden deze peperbollen alleen hier in Zeeland gebakken.’ Het recept voor de peperbollen is weliswaar geheim maar dat geldt voor de kruidnoten gelukkig niet. Daarom hierbij het recept. En, omdat bij hem Zeeuwse ingrediënten hoog in het vaandel staan, gebruiken we Zeeuwse tarwebloem. Aan de slag! Nodig voor ongeveer 50 kruidnoten: 250 gr. Zeeuwse tarwebloem 125 gr. donkerbruine basterdsuiker 100 gr. koude harde Zeeuwse roomboter 6 eetlepels melk 4 theelepels speculaaskruiden een snufje zout en eventueel wat citroenschil rasp Verwarm de oven voor op 175 C (hetelucht). Meng het bakmeel met de suiker, de speculaaskruiden, de citroenrasp en het zout. Snijd de koude boter in blokjes en voeg dit samen met de melk bij de droge ingrediënten. Kneed er snel (eventueel met een keukenmachine) een samenhangend deeg van. Bekleed een bakplaat met bakpapier. Maak balletjes van het deeg ter grootte van een knikker en leg ze naast elkaar op de bakplaat. Bak ze in 25 minuten af en laat ze afkoelen. Te lekker om te strooien!
